Persoonlijkheidsrechten

Bij persoonlijkheidsrechten ook wel aangeduid als ‘droit moral’ gaat het om de hoogst persoonlijke band die er tussen maker en werk bestaat. Denk daarbij aan architecten of beeldende kunstenaars waarvan men ook wel zegt dan de maker ‘voortleeft in zijn werk’. het persoonlijkheidsrecht staat naast het auteursrecht en geldt voor alle categorieën werken. De maker van een werk kan zich verregaand tegen aantasting van dat werk verzetten, ook als hij het auteursrecht heeft overgedragen. Artikel 25 AW somt in lid 1 onder a-d, de verschillende persoonlijkheidsrechten op.

Verzet tegen wijziging en aantasting

Elke maker heeft het (persoonlijkheids)recht om zich te verzetten tegen openbaarmaking zonder naamsvermelding of onder een andere naam, om zich te verzetten tegen een wijziging van zijn werk en om zich te verzetten tegen elke aantasting van het werk.

Niet elke vernietiging van een beschermd werk is een rechtens relevante ‘aantasting’. Het persoonlijkheidsrecht is geen absoluut recht en is altijd onderworpen aan een belangenafweging. Vernietiging onder omstandigheden overigens wel misbruik van bevoegdheid kan opleveren

Persoonlijkheidsrecht kleven aan de persoon van de maker

Persoonlijkheidsrechten zijn niet overdraagbaar. De maker kan wel ten dele afstand doen van zijn persoonlijkheidsrecht, namelijk voor zover het wijzigingen in het werk of in de benaming daarvan betreft (art. 25 AW eerste lid, sub a-c)..

HR 6 februari 2004 (Jelles/Zwolle)

1. In het Jelles/Zwolle-arrest heeft de Hoge Raad beslist dat de vernietiging van een werk niet kan worden aangemerkt als een aantasting van het werk in de zin van art. 25 lid 1 onder d Aw. Maar, zo vervolgt de Hoge Raad in r.o. 4.6:

“Gaat het om unieke exemplaren, zoals veelal bij gebouwen het geval is, dan kan van de eigenaar onder omstandigheden verlangd worden dat hij slechts dan tot vernietiging overgaat indien daarvoor een gegronde reden bestaat en hij zich de gerechtvaardigde belangen van de maker ten minste in zoverre aantrekt dat hij er desgevraagd voor zorg draagt het bouwwerk behoorlijk te doen documenteren, althans de maker de gelegenheid biedt daartoe zelf het nodige in het werk te stellen.”

Lees hier het arrest Jelles-Zwolle.