Wat is het databankenrecht?

Databanken worden door twee rechtsregimes beschermd: door het “gewone” auteursrecht en door een specifiek extractierecht. Auteursrecht bestaat voor databanken ‘die door de keuze of de rangschikking van de stof een eigen intellectuele schepping van de maker vormen’ (art. 3, lid 1 Databankenrichtlijn). Het criterium van de ‘eigen intellectuele schepping’ lijkt lager dan de Nederlandse auteursrechtelijke originaliteitseis. Het auteursrecht beschermt de structuur van de databank.

Het extractierecht beschermt de inhoud van de databank, dat wil zeggen de gegevens. gegevens worden immers niet door het auteursrecht beschermd. Het is een vorm van prestatie- of investeringsbescherming. Voor deze bescherming bestaat een drempel: het moet gaan om een ‘substantiële investering’ (art. 1, lid 1 DW).

Het extractierecht - twee bevoegdheden

Het extractierecht is een verbodsrecht terzake van het opvragen of het hergebruik van de databank (art. 2, eerste lid DW). Onder opvragen wordt verstaan ‘het permanent of tijdelijk overbrengen van de inhoud van een databank of een substantieel deel ervan op een andere drager, ongeacht op welke wijze en in welke vorm’. Dat is dus iedere vorm van reproductie, tijdelijk (bijv. ‘browsen’) en blijvend (bijv. ‘downloaden’), al zal het bij eerstgenoemde vorm niet zo snel om een ‘substantieel deel’ gaan.

En onder hergebruik wordt verstaan ‘elke vorm van het aan het publiek ter beschikking stellen van de inhoud van een databank of een substantieel deel ervan, door verspreiding van kopieën, verhuur, on-line transmissie of door transmissie in een andere vorm’. Deze bevoegdheid is vergelijkbaar met de auteursrechtelijke openbaarmaking.

De producent kan slechts een beroep doen op het extractierecht indien een in kwantitatief of kwalitatief opzicht substantieel deel van de inhoud van de databank wordt opgevraagd of hergebruikt.

Begrippen in het kort

Verzameling

Een verzameling is niet getalsmatig bepaald of beperkt. Een verzameling kan bestaan uit twee, drie of een oneindig aantal elementen.

Werken, gegevens of andere zelfstandige elementen

Dus: zowel oorspronkelijke als niet-oorspronkelijke objecten.

Zelfstandige onderdelen

Deze eis dient ter afbakening van een auteursrechtelijk werk. Een verzameling filmbeelden, samen een speelfilm, is zo dus geen databank.

Systematisch of methodisch geordend

Een zekere mate van doorzoekbaarheid is voldoende.

Afzonderlijk met elektronische middelen of anderszins toegankelijk

Er moet een zoekprogramma zijn.

Inhoud getuigt van een kwalitatief of kwantitatief substantiële investering

De substantiële investering moet betrekking hebben op de verkrijging, controle of presentatie van de gegevens.